Kết quả của quá trình phiên mã

Quá trình phiên mã gene cấu trúc xảy ra trong nhân của tế bào nhân thực, tạo các tiền mRNA. Sau đó, tiền mRNA được gắn mũ 5’P, cắt intron, nối các exon, gắn đuôi polyA … tạo mRNA trưởng thành, di chuyển ra ngoài nhân, tham gia quá trình dịch mã. Mỗi intron đều có trình tự cắt đầu 5’, nhánh A, trình tự cắt đầu 3’. Quá trình cắt intron xảy ra theo thứ tự:

Một số gene có quá trình ghép nối thay đổi, tạo nhiều loại mRNA trưởng thành từ một tiền mRNA ban đầu. Ví dụ một tiền mRNA có trình tự “Exon 1 – Intron 1 – Exon 2 – Intron 2 – Exon 3”, có thể có hai kiểu ghép nối. Kiểu 1: Tiền mRNA bị cắt hai intron và nối ba exon lại. Kiểu 2: Tiền mRNA bị cắt trình tự đầu 5’ của intron 1, nối với nhánh A của intron 2, loại bỏ “intron 1 – exon 2 – Intron 2”, tạo mRNA trưởng thành ngắn hơn. Quá trình ghép nối thay đổi có thể tạo nhiều loại mRNA trưởng thành từ một gene, từ đó dịch mã tạo nhiều loại polypeptide. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của intron trong quá trình tiến hóa.

Câu 1: Giai đoạn nào sau đây không xảy ra trong quá trình hình thành mRNA trưởng thành? A. Cắt intron và nối các exon. B. Gắn đuôi polyA. C. Gắn mũ 5’P. D. Cuộn xoắn với protein Histon. Câu 2: Kết quả của quá trình ghép nối thay đổi một tiền mRNA là: A. Tạo nhiều loại mRNA trưởng thành. B. Tạo 1 loại mRNA trưởng thành, C. Tạo 1 loại polypeptide. D. Tăng hiệu suất phiên mã của một gene. Câu 3: Cho các quá trình sau: (1) cắt trình tự 3’ của intron; (2) cắt trình tự 5’ của intron; (3) Nối đầu 5’ của intron với vị trí nhánh A; (4) loại bỏ các intron. Thứ tự đúng với quá trình ghép nối mRNA là: A. 1 → 2 → 3 → 4. B. 2 → 1 → 3 → 4. C. 2 → 3 → 1 → 4. D. 3 → 2 → l → 4. Câu 4: mRNA trưởng thành được tạo ra theo kiểu ghép nối thứ 2 trong ví dụ trên, có thành phần là A. exon 1 – exon 2 – exon 3. B. exon 1 – intron 2 – exon 3. C. exon 1 – exon 3. D. intron 1 – exon 3. Câu 5: Từ quá trình ghép nối thay đổi có thể kết luận rằng: số loại protein trong cơ thể nhân thực: A. Nhiều hơn số loại gene mã hóa tương ứng. B. Ít hơn số loại gene mã hóa tương ứng. C. Bằng số loại gene mã hóa tương ứng. D. Bằng số loại tiền mRNA tương ứng. Time's up

[Nguồn: Đề thi mẫu đánh giá năng lực của đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh năm 2018]